Wulkan Lewotobi Laki-Laki na indonezyjskiej wyspie Flores we wtorek, 17 czerwca 2025 roku, gwałtownie wybuchł, wyrzucając w niebo kolumnę popiołu i dymu na wysokość 10-11 kilometrów. Władze ogłosiły najwyższy, czwarty stopień alarmowy i zarządziły ewakuację tysięcy mieszkańców z zagrożonych terenów.
Erupcja, która nastąpiła we wtorek po południu czasu lokalnego, doprowadziła do znacznych zakłóceń w regionie. Chmura wulkaniczna, widoczna z odległości nawet 150 kilometrów, stanowi poważne zagrożenie dla transportu lotniczego. W środę, 18 czerwca, odwołano dziesiątki lotów, w tym połączenia z i na popularną wśród turystów wyspę Bali. Międzynarodowe lotnisko na Bali doświadczyło chaosu, a przewoźnicy tacy jak Jetstar, Virgin Australia, Air New Zealand i Singapore Airlines wstrzymali swoje operacje na niektórych trasach.
Reakcja władz i ewakuacja
Indonezyjskie Centrum Wulkanologii i Łagodzenia Skutków Katastrof Geologicznych (PVMBG) podniosło poziom alarmowy do najwyższego stopnia. Strefa zagrożenia wokół krateru została rozszerzona do 8 kilometrów. Mieszkańcy co najmniej dwóch wiosek w pobliżu wulkanu zostali ewakuowani. Ulice w dotkniętych miejscowościach pokryła gruba warstwa popiołu i żwiru. Służby apelują do mieszkańców i turystów o zachowanie szczególnej ostrożności i noszenie masek chroniących drogi oddechowe. Istnieją również obawy, że intensywne opady deszczu mogą wywołać lahary – spływy błota i popiołu wulkanicznego, które stanowią dodatkowe niebezpieczeństwo.
Kontekst geologiczny i poprzednie erupcje
Lewotobi Laki-Laki („mężczyzna”) jest jednym z dwóch bliźniaczych wulkanów, obok mniej aktywnego Lewotobi Perempuan („kobieta”), położonych w archipelagu Małych Wysp Sundajskich. Indonezja znajduje się w tzw. Pacyficznym Pierścieniu Ognia, obszarze o wysokiej aktywności sejsmicznej i wulkanicznej, z blisko 130 aktywnymi wulkanami.
Ostatnia groźna erupcja Lewotobi Laki-Laki miała miejsce w listopadzie 2024 roku, kiedy to zginęło dziewięć osób. Obecna aktywność wulkanu jest stale monitorowana, a sytuacja pozostaje napięta. Na szczęście, jak dotąd, nie ma doniesień o ofiarach śmiertelnych w wyniku czerwcowej erupcji.
Charakterystyka Wulkanu Lewotobi Laki-Laki
Lewotobi Laki-Laki, („męski Lewotobi”) to aktywny stratowulkan położony we wschodniej części indonezyjskiej wyspy Flores, w archipelagu Małych Wysp Sundajskich. Tworzy on charakterystyczny „bliźniaczy” kompleks wulkaniczny wraz ze swoim sąsiadem, Lewotobi Perempuan („żeńskim Lewotobi”). Oba wulkany, choć położone blisko siebie (ich szczyty dzieli około 2 km), mają odrębne kratery i historię aktywności.
- Typ wulkanu: Stratowulkan. Oznacza to, że jest zbudowany z naprzemiennie ułożonych warstw zastygłej lawy, popiołów wulkanicznych i innych materiałów piroklastycznych. Takie wulkany mają zazwyczaj strome zbocza i stożkowaty kształt, a ich erupcje bywają bardzo eksplozywne.
- Wysokość: Szczyt Lewotobi Laki-Laki wznosi się na wysokość 1584 metrów nad poziomem morza.
- Lokalizacja geologiczna: Wulkan, podobnie jak cała Indonezja, leży w obrębie Pacyficznego Pierścienia Ognia. Jest to strefa o niezwykle wysokiej aktywności sejsmicznej i wulkanicznej, powstała na skutek subdukcji (podsuwania się) Płyty Indoaustralijskiej pod Płytę Euroazjatycką. Proces ten prowadzi do topnienia skał i tworzenia się magmy, która następnie znajduje ujście na powierzchnię w postaci wulkanów.
- Krater: Posiada aktywny krater na szczycie oraz liczne mniejsze kratery i szczeliny na zboczach, które również bywają źródłem erupcji.
Historia Erupcji
Lewotobi Laki-Laki jest jednym z bardziej aktywnych wulkanów w regionie, a jego udokumentowana historia erupcji sięga XVII wieku. Jego erupcje charakteryzują się różnym stopniem intensywności – od niewielkich emisji popiołu po potężne, eksplozywne wybuchy.
- XVII-XIX wiek: Najwcześniejsze odnotowane erupcje miały miejsce około 1675 roku. W XIX wieku wulkan wybuchał kilkukrotnie, m.in. w latach 1857, 1861 i 1880. Były to głównie erupcje o umiarkowanej sile, skoncentrowane w centralnym kraterze.
- Początek XX wieku: Aktywność odnotowano również w latach 1921, 1935 i 1939. Erupcja z 1935 roku była znacząca i wiązała się z wylewami lawy, które spłynęły po północno-wschodnich i północnych zboczach wulkanu.
- Druga połowa XX wieku: Po okresie względnego spokoju, wulkan uaktywnił się ponownie w 1990 i 1991 roku, emitując popioły i wykazując wzmożoną aktywność sejsmiczną. W 1999 roku doszło do kolejnej niewielkiej erupcji popiołu.
- XXI wiek – nowa faza aktywności:
- 2002-2003: Nastąpił okres wzmożonej aktywności, który zakończył się serią erupcji eksplozywnych w maju 2003 roku. Wybuchy te wyrzuciły popiół na wysokość kilku kilometrów i zmusiły władze do przeprowadzenia ewakuacji ludności z najbliższej okolicy.
- Grudzień 2023 – obecnie: Pod koniec 2023 roku wulkan wszedł w nową, niezwykle intensywną fazę aktywności, która trwa do dziś.
- Styczeń 2024: Seria potężnych erupcji zmusiła do ewakuacji ponad 6500 osób. Chmury popiołu osiągały wysokość kilku kilometrów, a opadający materiał wulkaniczny pokrył okoliczne wioski i pola uprawne.
- Listopad 2024: Doszło do tragicznej w skutkach erupcji, która spowodowała śmierć dziewięciu osób.
- Czerwiec 2025: Ostatnia, niezwykle silna erupcja z 17-18 czerwca, z kolumną popiołu sięgającą 10-11 km, doprowadziła do wprowadzenia najwyższego stopnia alarmowego, masowych ewakuacji i paraliżu ruchu lotniczego w regionie, w tym na Bali.
Obecna faza aktywności Lewotobi Laki-Laki jest jedną z najintensywniejszych w jego nowożytnej historii i stanowi poważne zagrożenie dla ludności oraz infrastruktury w regionie. Indonezyjskie służby geologiczne stale monitorują wulkan, aby w miarę możliwości ostrzegać przed kolejnymi niebezpiecznymi zdarzeniami.
Opublikuj komentarz