Dzisiejsze informacje i 18 czerwca 2025

Zapraszam do lektury porannego briefingu – przeglądu najważniejszych newsów z dziedzin nauki, gospodarki, polityki i wydarzeń. Poniżej krótkie podsumowanie:

• Wzrost napięcia na Bliskim Wschodzie: Trump wzywa Iran do „bezwzględnej kapitulacji”, a Izrael uderza w irańskie obiekty atomowe.
• Nauka: NASA i ISRO szykują wspólną misję satelitarną NISAR, a polscy naukowcy badają masowy wyginięcie małży słodkowodnych.
• Gospodarka Polska: Utrzymanie stóp przy inflacji ok. 4 %, prognozy wzrostu PKB powyżej 3 %, rosnący wkład uchodźców w PKB.
• Polityka: Trump postuluje przywrócenie Rosji do G7, w Polsce rośnie znaczenie nowego prezydenta Karola Nawrockiego.

🧪 Nauka

Polska

1. Masowe wymieranie małży słodkowodnych – uruchomiono projekty badawcze mające wyjaśnić przyczyny ieu-monitoring.com+2gov.pl+2theguardian.com+2timesofindia.indiatimes.comindiatimes.com.
2. Vclust – polski algorytm porządkujący miliony sekwencji wirusowych scienceinpoland.pl.
3. Odkrycie kości mamuta przy budowie drogi – nowe ślady paleontologiczne .
4. Start 2025 – stypendia dla 100 młodych naukowców politico.eu+4researchinpoland.org+4scienceinpoland.pl+4.
5. Nowe preparaty dla astronautów – polski student w międzynarodowym zespole researchinpoland.org+1pan.pl+1.
6. Unikatowy olej sezamowy – polskie odkrycia .
7. Nowe luminofory – efektywne materiały emitujące światło .
8. Polska debata nad finansowaniem uczelni – nowe modele wsparcia insidehighered.com.
9. Współpraca NASA–ISRO nad satelitą NISAR – przełomowe obserwacje Ziemi timesofindia.indiatimes.com.
10. „Ukryta fala” sejsmiczna wywołana zmianami klimatycznymi – nowe odkrycia na Ziemi .

Świat

1. Misja NISAR – monitorowanie katastrof klimatycznych w jakości cm .
2. Fotoniczne chipy – liczenie przy użyciu światła sciencenews.org.
3. Pamięć niemowląt – funkcjonowanie jak u dorosłych .
4. Neurony „zapamiętywania posiłków” – nowy mechanizm głodu sciencedaily.com.
5. Wspieranie nauki USA – apel o ochronę badań naukowych .
6. High‑energy physics workshop (Cincinnati) – przyszłość fizyki neutrin bioengineer.org.
7. Globalne dane klimatyczne – adaptacja i gender w FAO GGA workshop anewz.tv+1coface.com+1.
8. Społeczność naukowa USA mobilizuje się przeciw dezinformacji politico.eu+15washingtonpost.com+15nypost.com+15.
9. Debata nad policyjnością nauki – nowe modele transparentności youtube.com+2insidehighered.com+2bioengineer.org+2.
10. Mikrobiologia syntetyczna – ryzyka nowego życia syntetycznego .

💼 Gospodarka

Polska

1. Inflacja majowa 4,0 % r/r – niżej niż oczekiwano polandinsight.com+1oecd.org+1.
2. PKB Q1 2025: wzrost o 3,2 % r/r polandinsight.com.
3. Prognozy OECD – wzrost 3,2 % w 2025, inflacja ~4 % .
4. NBP utrzymuje stopy na 5,25 % (posiedzenie 3–4 czerwca) focus-economics.com.
5. Uchodźcy ukraińscy podbijają PKB – +2,7 % w 2024 .
6. Kryzys w branży hydraulicznej – inżynierowie odchodzą .
7. Columbus Energy zawiesza wsparcie dla Saule wbj.pl.
8. Zwiększona liczba jednoosobowych działalności w tarapatach .
9. Ekspansja LOT – zamówienie 40 samolotów Airbus notesfrompoland.com.
10. Nowy leasing śmigłowców Apache z USA – pierwsze dostawy defensemirror.com.

Świat

1. Globalny PKB – najwolniejszy wzrost od 2008, prognoza 2,3 % w 2025 .
2. Ryzyka handlowe – lockdown taryfowy USA kończy się 7 lipca .
3. Wpływ taryf na kraje – krytyka ze strony UE, Chin, Kanady .
4. Bank Światowy ostrożny – ostrzeżenie o spowolnieniu wzrostu globalnego .
5. S&P: możliwe cięcia stóp w USA – do 50 pkt bazowych .
6. Partnerstwa handlowe – USA–Wielka Brytania umowa z 16 czerwca .
7. Niemcy, Hiszpania przeciw izolacjonizmowi USA .
8. AUKUS i zakupy militarnych: submariny, helikoptery Apache – wpływy ekonomiczne .
9. Gwałtowny wzrost popytu na maszyny klimatyzacyjne – ślady upałów .
10. Globalne przewidywania CERN – inwestycje w nowe technologie naukowe .

🏛 Polityka

Polska

1. Karol Nawrocki wygrywa wybory prezydenckie w Warszawie (50,9 %) economist.com+2politico.eu+2euronews.com+2.
2. Donald Tusk broni rządu przed głosowaniem mocą zaufania .
3. Polska przewodniczy Digital Summit w Gdańsku (17–18 czerwca) cybersecurity-centre.europa.eu.
4. Spotkania pomocniczych grup: prasowe i cyfrowe duskusje UE, EUROGRUPA .
5. Konferencja Climate Info Integrity w Bonn – polski wkład .
6. Dyskusje o nauce i technologii – minister nauki o nowych szansach .
7. Partnerstwo z EIT – wsparcie startupów technologicznych sciencebusiness.net.
8. Nowe instytucje certyfikacji języka polskiego – pierwsze posiedzenie gov.pl.
9. Współpraca akademicka w Dreźnie – Polsko-niemieckie mosty naukowe .
10. AP: Tusk komentuje po szczycie UE w Brukseli .

Świat

1. Trump wzywa Iran do kapitulacji; izraelskie uderzenia na irańskie cele .
2. Trump proponuje rozbudowę G7 do G8/G9 – z Rosją i Chinami indiatimes.com.
3. Eskalacja konfliktu USA–Iran–Izrael wywołana niepewnością Trumpa .
4. Antysemityzm państwowy – sojusz Rosja‑Chiny‑Iran‑KRLD .
5. Ataki izraelskie na dowódców irańskich – śmierć generałów .
6. Australia reaguje na okręty chińskie – zwiększone patrolowanie .
7. Prabowo wywołuje dyplomatyczne zgrzyty – nieobecność na G7 theaustralian.com.au.
8. Polska gospodarcza odpowiedź na sankcje USA przez AUKUS – helikoptery Apache .
9. W tle rośnie zainteresowanie odwołaniem władzy wykonawczej – senator Dem próbują ograniczyć moc Trumpa .
10. Rewolucja w globalnej roli: dezinformacja i polityczne fale klimatyczne blokują demokrację .

📅 Wydarzenia

Polska

1. CEE Innovation & Investment Summit 18–19 czerwca, Wilanów 10times.com.
2. Digital Summit 17–18 czerwca, Gdańsk – pod patronatem Polski cybersecurity-centre.europa.eu.
3. Webinar kryzysowy IAAPA w Warszawie – 18 czerwca .
4. Festiwal Organowy w Krakowie – 18 czerwca, 20:15 .
5. SUmmer Organ Concerts – wydarzenia w Krakowie dziś gov.pl+8krakow.travel+810times.com+8.
6. Wrocław: koncert Avenged Sevenfold – 22 czerwca us.trip.com.
7. Kraków: Pitbull & Shaggy – 23 czerwca Tauron Arena us.trip.com.
8. Scorpions zagrali 18 czerwca – zakończony us.trip.com.
9. Klimatyczne wydarzenie w Bonn – polski udział 18 czerwca .
10. Europejskie inicjatywy informacyjne – warsztaty i cyfrowe debaty .

Świat

1. G7 w Albercie – kluczowe spotkania i kontrowersyjne deklaracje Trumpa theaustralian.com.au+3theguardian.com+3indiatimes.com+3.
2. Warsztaty GGA w Bonn – zmiany klimatu, płeć, adaptacja anewz.tv.
3. Workshop fizyki neutrin – warsztaty w Cincinnati bioengineer.org.
4. Summit obrony w Canberra – AUKUS i Chiny na horyzoncie adelaidenow.com.au.
5. Air India – jedyny ocalały po katastrofie odnosi się do mediów theguardian.com.
6. Wkroczenie wojsk USA do Los Angeles – wzrost bezpieczeństwa lokalnego US .
7. Bliski Wschód zamyka przestrzeń powietrzną – eskalacja konfliktu .
8. Główna konferencja OECD o wzroście gospodarczym – globalny kontekst .
9. Spotkania WHO/FAO wokół klimatu – adaptacja agro‐rolna globalnie .
10. Neurony głodu – nowe badania w Stanach .