Ładowanie

Briefing – 13 czerwca 2025

🇵🇱 Polska

  • Inflacja spadła do 4,0 % r/r w maju – finalne dane GUS pokazały pierwszy od półtora roku miesięczny spadek cen (‑0,2 % m/m). (tvn24.pl, stat.gov.pl)
  • 434 protesty wyborcze w Sądzie Najwyższym – tyle skarg wpłynęło na wynik majowych wyborów prezydenckich; termin mija 16 czerwca. (wgospodarce.pl, i.pl)
  • Sejm rozpatruje wotum zaufania dla rządu Donalda Tuska – głosowanie zaplanowane na dziś ok. 14:00 podczas 36. posiedzenia. (gazetaprawna.pl)
  • Michał Probierz odszedł z funkcji selekcjonera piłkarskiej kadry – były trener tłumaczy decyzję „dobrem drużyny”, a dziś po raz pierwszy zabrał głos w mediach społecznościowych. (przegladsportowy.onet.pl, sport.tvp.pl)

🌍 Świat

  • Izrael uderzył w irańskie obiekty nuklearne (Operacja „Rising Lion”) – ataki zabiły m.in. dowódcę Strażników Rewolucji Hosejna Salamiego; Iran odpowiedział salwą ok. 100 dronów i grozi odwetem. (theguardian.com)
  • Londyn, Waszyngton i Rijad apelują o deeskalację – w rozmowie telefonicznej brytyjski PM Keir Starmer wzywa Benjamina Netanjahu do „powściągliwości”. (gov.uk)
  • Katastrofa Air India AI171 – Boeing 787 z 242 osobami runął na zabudowania w Ahmedabadzie; zginęło ponad 290 osób, ocalał jeden pasażer. Śledczy zabezpieczyli czarne skrzynki. (theguardian.com, abcnews.go.com)
  • Sąd Najwyższy USA przychylny polityce Donalda Trumpa – dziewięć z trzynastu wniosków administracji rozpatrzono na jej korzyść, m.in. przywracając zakaz służby osób transpłciowych w wojsku. (reuters.com)
  • Europa szykuje ostrzejsze sankcje wobec Rosji – szefowie MSZ Francji, Niemiec, Polski i innych państw zapowiadają kolejne restrykcje, głównie w sektorze energetycznym i bankowym. (reuters.com)

Nauka:

⚗️ 1. Spektrometr w smartfonie

Naukowcy opracowali wysokorozdzielczy spektrometr, który można zintegrować ze smartfonem. Urządzenie analizuje światło, by wyciągnąć informacje o składzie chemicznym substancji – potencjalnie zrewolucjonizuje monitorowanie środowiska czy diagnostykę medyczną .

🌞 2. Pierwsze zdjęcia biegunów Słońca

ESA opublikowała pierwszy w historii obraz bieguna południowego Słońca, wykonany przez sondę Solar Orbiter 11 czerwca 2025. To kluczowy krok w zrozumieniu aktywności słonecznej oraz prognozowania burz kosmicznych en.wikipedia.org+1beaumontenterprise.com+1.

🦖 3. Nowy tyranozaur – „książę smoków”

W Mongolii odkryto nowy gatunek wczesnych tyranozaurów: Khankhuuluu mongoliensis, żyjący 86 mln lat temu. Przodek T‑Rexa, wcześniej błędnie zidentyfikowany jako Alectrosaurus – badacze wskazują istotny etap migracji i ewolucji tyranozaurów gospodarkamorska.pl+2washingtonpost.com+2pulskosmosu.pl+2.

🦕 4. Sensacyjne odkrycia w Utah

W Południowym Utah, po uratowaniu jurajskiego kamieniołomu, naukowcy wydobywają ślady dinozaurów i odciski stóp. Odkrycia są prowadzone dzięki współpracy miasta i paleontologów, co pozwoliło zabezpieczyć unikalne stanowisko .

🧬 5. Starzenie krwi i regeneracja kończyn

  • Zespół z Barcelony odkrył, że po 50. roku życia dominują niektóre klony komórek macierzystych krwi, co może wpływać na stany zapalne i choroby – to ważny krok w badaniach nad diagnostyką i terapiami odmładzającymi .
  • Inna grupa z Austrii ustaliła, że gen Hand2 odpowiada za regenerację kończyn u aksolotli. U ludzi obecność tego genu może dawać nadzieję na rozwój terapii regeneracyjnych ft.com.

🪐 6. Nowe dane o Uranie

W kwietniu NASA skorzystała z zakrycia gwiazdy przez Urana (occultacja), co pozwoliło przeanalizować strukturę jego atmosfery i pierścieni. Pierwsze od 33 lat obserwacje dostarczyły unikalnych informacji o tej planecie .

Opublikuj komentarz